Συστηματική διαγνωστική προσέγγιση σε υποψία καρκίνου

Για μεγάλο χρονικό διάστημα, ο καρκίνος υπάρχει και εξελίσσεται στο σώμα, χωρίς να παρουσιάσει καμμία κλινική ή εργαστηριακή εκδήλωση. Η συμπεριφορά αυτή αποτελεί σημαντική συνιστώσα της κακοήθειας. Όταν κάποια στιγμή ο όγκος φθάσει ένα ορισμένο μέγεθος, αρχίζει να πιέζει γειτονικούς ιστούς (αυτό μπορεί να προκαλεί πόνο ή και διαταραχή της λειτουργίας του πιεζόμενου στοιχείου), να διηθεί γειτονικά αιμοφόρα αγγεία (θα μπορούσε να προκαλέσει αιμορραγία), να μεγαλώνει τόσο, που να καθίσταται ψηλαφητός, να εμποδίζει την φυσιολογική λειτουργία των οργάνων (με αποτέλεσμα την εμφάνιση δυσκολίας στην κατάποση, μεταβολής στην χροιά της φωνής κ.α.).

Κλινική εξέταση & Ιστορικό για την ανίχνευση του καρκίνου

Οι πρώτες ενδείξεις για την ύπαρξη μίας νεοπλασίας μπορεί να προκύψουν κατά την κλινική εξέταση του ασθενούς. Η πλήρης κλινική εξέταση αφορά το σύνολο των συστημάτων του οργανισμού και έχει ως στόχο την αποκάλυψη ενδείξεων μη φυσιολογικής λειτουργίας των οργάνων του σώματος.

Ιδιαίτερη έμφαση πρέπει να δίδεται στις εξής περιοχές:

• Εξέταση της ρινικής και της στοματικής κοιλότητας.
• Εξέταση του λάρυγγα (λαρυγγοσκόπηση).
• Ψηλάφηση των λεμφαδένων (τράχη­λος, πάνω από την κλείδα, μασχάλες, βουβωνικές περιοχές).
• Ψηλάφηση μαστών στις γυναίκες – όρχεων στους άνδρες.
• Εξέταση της κοιλιάς. Ψηλαφάται προσεκτικά η κοιλιά για εντοπισμό διόγκωσης κάποιου κοιλιακού οργάνου.
• Γυναικολογική εξέταση.
• Δακτυλική εξέταση του πρωκτού.

Κατά την κλινική εξέταση, ο ιατρός συλλέγει πληροφορίες από τον ασθενή σχετικά με διάφορες λειτουργίες του οργανισμού κάνοντας διάφορες στοχευμένες ερωτήσεις, όπως οι ακόλουθες:

• Είδατε πρόσφατα αίμα στα κόπρανα;
• Είχατε δυσκοιλιότητα, διάρροιες με δυσκοιλιότητα ή άλλες διαταραχές των κενώσεων;
• Μήπως άλλαξε η περίοδος;
• Παρατηρήσατε δυσκολία ή πόνο στην κατάποση;
• Είχατε ποτέ αιμόφυρτα πτύελα;
• Είχατε βραχνάδα;

Καταφατική απάντηση σε τέτοιες στοχευμένες ερωτήσεις οδηγεί σε ειδικότερη κλινική εξέταση και ίσως σε αρχικό εργαστηριακό έλεγχο.
Ύποπτα ευρήματα σε οποιοδήποτε σύστημα οδηγούν σε περαιτέρω εξετάσεις. Για παράδειγμα, η διόγκωση ενός λεμφαδένα μπορεί να οφείλεται σε όγκο, που έχει χορηγήσει μετάσταση από άλλο σημείο του σώματος. Συνεπώς, πρέπει να γίνει λεπτομερής έρευνα ώστε να εντοπιστεί η αρχική εντόπιση του καρκίνου. Επειδή κάποιοι καρκίνοι έχουν σαφή κληρονομική προδιάθεση, είναι απαραίτητο να γίνονται και ερωτήσεις σχετικά με το οικογενειακό ιστορικό καρκίνου, ιδιαίτερα των πλησιέστερων συγγενών.