Πρωτοποριακές και αξιόπιστες διαγνωστικές εξετάσεις για εξατομικευμένη θεραπεία

Επιτυγχάνουν:

• έγκαιρη ανίχνευση της νόσου
• παρακολούθηση της πορείας και γενετικής μεταβλητότητας της νόσου
• προσδιορίζουν τα χημειοθεραπευτικά φάρμακα και άλλες φυσικές ουσίες, στις οποίες ο συγκεκριμένος καρκίνος είναι ευάλωτος σε κάθε φάση

Κυκλοφορούντα Καρκινικά Κύτταρα (ΚΚΚ)

Τα κυκλοφορούντα καρκινικά κύτταρα (ΚΚΚ) είναι κύτταρα που έχουν αποσπασθεί από τον πρωτογενή όγκο και παρασύρονται με τη ροή του αίματος ή της λέμφου. Είναι αυτά τα κύτταρα που θα δημιουργήσουν τις μεταστάσεις, στα σημεία που θα βρουν πρόσφορες συνθήκες. Η περιεκτικότητα του αίματος σ΄ αυτά είναι πολύ μικρή, αλλά αυτά είναι τα κύτταρα που θα προδιαγράψουν το μέλλον του αρρώστου. Η ανίχνευση και η απομόνωση τους είναι προτεραιότητα για τα περισσότερα κέντρα εξατομικευμένης ογκολογίας στον δυτικό κόσμο. Στην Ελλάδα χρησιμοποιείται για τις εξετάσεις αυτές η τεχνολογία του εξειδικευμένου ερευνητικού ομίλου RGCC, ο οποίος έχει δημιουργήσει την πρωτοποριακή μέθοδο αφαιρετικής επιλογής κυττάρων. Η τεχνολογία αυτή παρέχει 86,6% ευαισθησία και 83,3% ειδικότητα στην αναγνώριση και ταυτοποίηση των ΚΚΚ.

Η διαδικασία

Από το δείγμα του αίματος του ασθενούς αφαιρούνται διαδοχικά όλα τα έμμορφα μη καρκινικά στοιχεία (ερυθρά και λευκά αιμοσφαίρια, αιμοπετάλια), με αποτέλεσμα να μένουν στο τέλος μόνο ΚΚΚ. Τα υψηλά ποσοστά επιτυχίας οφείλονται ακριβώς στο ότι τα ΚΚΚ δεν έχουν υποστεί καμμία επεξεργασία με αντισώματα αναγνώρισής τους, φίλτρα και άλλες μεθόδους απομόνωσης. Γι΄ αυτό και διατηρούν όλη τους τη ζωτικότητα και τις ιδιότητες. Στη συνέχεια τα ΚΚΚ καλλιεργούνται σε κατάλληλα θρεπτικά υλικά.

Δοκιμασίες χημειοευαισθησίας

Σε όλο τον κόσμο εκδηλώνεται αυξανόμενο ενδιαφέρον για εξατομικευμένες θεραπείες κατά του καρκίνου. Ο προσδιορισμός της κατάλληλης για κάθε περίπτωση θεραπειας δεν μπορεί να γίνει αλλιώς, παρά με τη δοκιμασία χημειοευαισθησίας των καλλιεργημένων κυττάρων του όγκου. Το concept είναι το ίδιο με το τεστ ευαισθησίας των μικροβιακών καλλιεργειών στα αντιβιοτικά. Σε αντιδιαστολή, η συμβατική ογκολογία βασίζεται κατά κύριο λόγο στη στατιστική ανάλυση ομάδων ασθενών, που υποβλήθηκαν συγκριτικά σε θεραπεία με διάφορα φάρμακα.

Η επιστημονική αξία των στατιστικών αυτών μελετών είναι μεγάλη, αλλά δεν αφορά κανένα συγκεκριμένο ασθενή. Αφορά τη ανταπόκριση ενός συνόλου ασθενών, με καθαρά στατιστική έννοια. Αντίθετα, η δοκιμασία χημειοευαισθησίας που εκτελεί η RGCC αφορά αποκλειστικά τα καρκινικά κύτταρα ενός συγκεκριμένου ασθενούς. Προσδιορίζει ποιά συγκεκριμένα φάρμακα, αλλά και άλλες φυσικές ουσίες δίνουν την καλλίτερη θεραπευτική ανταπόκριση για τον μοναδικό αυτόν ασθενή. Οι εξετάσεις αυτές γίνονται με αίμα του ασθενούς, εκτός των περιπτώσεων όγκων του εγκεφάλου, όπου συνήθως χρειάζεται βιοψιακό υλικό από τον ίδιο τον όγκο. Τα καρκινικά κύτταρα από το δείγμα απομονώνονται, ταυτοποιούνται και καλλιεργούνται, για να γίνουν οι ακόλουθες αναλύσεις:

• Γενετικό προφίλ για την καθοδήγηση σχετικά με την καλλίτερη στόχευση της θεραπείες, π.χ. με ή χωρίς μονοκλωνικά αντισώματα, αν χρειάζεται ή όχι να εξουδετερωθούν μοριακές «αντλίες» που απομακρύνουν το φάρμακο από το κύτταρο κλπ
• Ταυτοποίηση των μηχανισμών βιωσιμότητας των καρκινικών κυττάρων.
• Έλεγχος ζωτικότητας των καρκινικών κυττάρων μετά την επίδραση χημειοθεραπευτικών (δείχνει την αναμενόμενη αποτελεσματικότητα του κάθε φαρμάκου)
• Τα αποτελέσματα όλων των ελέγχων παρουσιάζονται σε ένα πρακτικό, το οποίο ο θεράπων θα χρησιμοποιήσει ως οδηγό για να βοηθηθεί στις θεραπευτικές επιλογές. Επιπλέον, με βάση τα αποτελέσματα αυτά, θα γνωρίζουμε πώς ο οργανισμός του συγκεκριμένου ασθενή θα «διαχειριστεί» τα φάρμακα της χημειοθεραπείας: η γενετική μας υπόσταση καθορίζει εάν θα συμπεριφερθούμε ως «συσσωρευτές» ή ως «γρήγοροι μεταβολιστές» των φαρμάκων. Αυτό μπορεί να παίξει κρίσιμο ρόλο στον καθορισμό του πόσο αποτελεσματική θα είναι μια συγκεκριμένη θεραπεία για τον άρρωστο, και πόσο σοβαρές θα είναι οι παρενέργειες, και εν τέλει ποιό φάρμακο να επιλέξει ο θεράπων.